Τα «καλύβια» ήταν απλά ορθογώνια (επιμήκη ή τετραγωνισμένα σχεδόν) κτίσματα, κυρίως ισόγεια και μονόχωρα. Συνήθως επεκτείνονταν με βοηθητικά κτίσματα, για την αποθήκευση συγκομιδής και στέγαση των υποζυγίων. Πάνω από το βασικό ορθογώνιο, διαμορφωνόταν ξύλινο πατάρι που καταλάμβανε το μισό περίπου του χώρου και προσφερόταν για διανυκτέρευση των αμπελουργών. Η πρόσβαση γίνονταν από μια ξύλινη στενή σκάλα. Συχνά μέσα στο καλύβι υπήρχε και το πατητήρι, κτιστό ή ξύλινο.
Τα κτίσματα ήταν λασπόκτιστα, από ανάμικτες σχιστολιθικές, σκουρόχρωμες πέτρες (καφέ-καφεκίτρινες, γκρίζες (που επικρατούν στην περιοχή του Κοκκαρίου) αλλά και άσπρες.
Είχαν μικρά πορτοπαράθυρα και δίρριχτες στέγες. Κατά μαρτυρίες των ιδιοκτητών όσων έχουν απομείνει, τα περισσότερα σαμιώτικα «καλύβια» χτίστηκαν κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Κάποια μικρά ερειπωμένα καλύβια προδίδουν προγενέστερη ύπαρξη κτισμάτων που παραπέμπουν στον 18ο αιώνα. Η επικάλυψη κάποιων από τα καλύβια γινόταν με σχιστόπλακες που αφθονούν στην περιοχή και εξασφάλιζαν προστασία από τα καιρικά φαινόμενα.