Οινική Διαδρομή Μυτιληνιών – Πυθαγορείου
Η είσοδος προς την κωμόπολη των Μυτιληνιών έχει αμφιθεατρική θέα και περνά από το Παραδοσιακό Γεφύρι των Μυτιληνιών, το οποίο διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Διασχίζοντας τον κεντρικό δρόμο των Μυτιληνιών με όχημα ή πεζοπορία, μπορείτε να εντοπίσετε λίγο πριν την πλατεία το παλαιό κτίριο του Συνεταιρισμού, το οποίο στεγάζει σήμερα τον Αγροτικό Συνεταιρισμό της περιοχής. Στη συνέχεια, μπορείτε να κάνετε μια μικρή στάση σε μία από τις δύο πλατείες που υπάρχουν στο χωριό καθώς εκεί λειτουργούν σύχρονοι χώροι εστίασης και αναψυχής. Από την «Πλατεία Ηρώων», ακολουθώντας τον κεντρικό δρόμο των Μυτιληνιών, μπορείτε να δείτε στα δεξιά το εμβληματικό κτίριο του Παλαιού Σχολείου και στη συνέχεια (σε απόσταση 700 περίπου μέτρων από την πλατεία) βρίσκεται το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Αιγαίου όπου και το γνωστό από το διήγημα της Άλκης Ζέη «καπλάνι της βιτρίνας», ένα τιγροειδές που πέρασε στη Σάμο από τη Μικρά Ασία. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας είναι επισκέψιμο κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών.
Οινική Διαδρομή Μυτιληνιών – Πυθαγορείου
Ακολουθώντας το δρόμο από Μεσόκαμπο προς Πυθαγόρειο, η διαδρομή έχει διάρκεια 17 περίπου λεπτών (10 χλμ). Αξίζει να σταματήσετε στην περιοχή Καρμπόβολος, ακριβώς στην είσοδο του χωριού, αριστερά στο μικρό πλάτωμα, ώστε να θαυμάσετε την πανοραμική θέα στο πρώτο τεχνητό λιμάνι της Μεσογείου (6ος αι. π.Χ), το Πυθαγόρειο, γενέτειρα του φιλοσόφου και μαθηματικού Πυθαγόρα. Το τηγανόσχημο σχήμα του λιμένος, είχε δώσει στη περιοχή το τοπικό όνομα «Τηγάνι». Από εκεί, την εποχή της ακμής της Σάμου (6ος αι. π.Χ) επί τυραννίας Πολυκράτη, ξεκινούσαν οι ονομαστές διήρεις «Σάμαινες» μεταφέροντας το σαμιακό κρασί σε όλο τον κόσμο. Στο σύγχρονο Αρχαιολογικό Μουσείο Πυθαγορείου μπορείτε να βρείτε εντυπωσιακά εκθέματα και να εντοπίσετε αγγεία χρήσης και μεταφοράς του σαμιακού οίνου, οξυπύθμενους σαμιακούς αμφορείς και αγγεία με παραστάσεις αμπελώνων, του Διονύσου και της διαμάχης του με τις Αμαζόνες. Η διαδρομή μας ολοκληρώνεται στο «Λαογραφικό Μουσείο» του Πνευματικού Ιδρύματος Ν. Δημητρίου το οποίο βρίσκεται εντός του ξενοδοχειακού συγκροτήματος «Doryssa Seaside Resort», όπου μπορείτε να δείτε λαογραφικά αντικείμενα σχετικά με την οινική καλλιέργεια, τη λαογραφία που σχετίζεται με το σαμιακό οίνο αλλά και την καθημερινή ζωή των Σαμίων.
Οινοποιείο Χατζηϊωάννου
Το 1994, όταν ο Γεώργιος Χατζηιωάννου επέστρεψε στην πατρίδα του τη Σάμο, γεννήθηκε και η ιδέα για την ενασχόληση της οικογένειας Χατζηιωάννου με την καλλιέργεια αμπελιών και την παραγωγή κρασιών. Τότε έρχεται σε επαφή με επαγγελματίες της οινοποιίας και αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες του Μοσχάτου Σάμου καθώς και τα ιδιαίτερα εδαφικά και κλιματικά χαρακτηριστικά της Σάμου σε συνάρτηση με την καλλιέργεια αμπελιών.
Λιμάνι Πυθαγορείου
Το Πυθαγόρειο είναι χτισμένο πάνω στην αρχαία πόλη που γνώρισε μεγάλη ακμή κατά την περίοδο τυραννίας Πολυκράτη (6ος αιώνας π.Χ) και αποτελούσε την πρώτη πρωτεύουσα της Σάμου. Είναι γνωστό για την πλούσια ιστορία και τα αξιοθέατα του, το Ευπαλίνειο όρυγμα, τα ρωμαϊκά λουτρά, τα τείχη της αρχαίας πόλης, τη μονή Σπηλιανής, την τοπική αρχιτεκτονική. Από το Πυθαγόρειο, το πρώτο τεχνητό λιμάνι στη Μεσόγειο, ξεκινούσαν οι ονομαστές διήρεις «Σάμαινες» μεταφέροντας το σαμιακό κρασί σε όλο τον κόσμο. Το τηγανόσχημο σχήμα του λιμένος, είχε δώσει στη περιοχή το τοπικό όνομα «Τηγάνι».
Αρχαιολογικό Μουσείο Πυθαγορείου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο στεγάζεται σε ένα προσεγμένο, σύγχρονο κτίριο στο κέντρο της σύγχρονης πόλης του Πυθαγορείου, όπου βρισκόταν η πόλη της αρχαίας Σάμου. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 2010 και έκτοτε αποτελεί πόλο έλξης πολλών επισκεπτών.
Στο Μουσείο του Πυθαγορείου εκτίθενται πλούσιο αρχαιολογικό υλικό από την ευρύτερη περιοχή του Πυθαγορείου. Τα ευρήματα εκτίθενται ταξινομημένα θεματικά και χρονολογικά
Λαογραφικό Μουσείο Δημητρίου
Το λαογραφικό μουσείο Πυθαγορείου βρίσκεται στην πιο τουριστικά ανεπτυγμένη περιοχή του νησιού, στο παραθαλάσσιο Πυθαγόρειο. Το Πυθαγόρειο είναι χτισμένο πάνω στην αρχαία πόλη που στο παρελθόν αποτελούσε την πρωτεύουσα του νησιού και είναι γνωστό για την πλούσια ιστορία και τα αξιοθέατα του, μεταξύ πολλών άλλων, τον αρχαίο ναό της θεάς Ήρας (Ηραίον), το Ευπαλίνειο όρυγμα, τα ρωμαϊκά λουτρά, τα τείχη της αρχαίας πόλης αλλά και το ιδιαίτερα όμορφο φυσικό περιβάλλον και την τοπική αρχιτεκτονική. Στη μετάβαση από την επαφή με την αρχαία ιστορία του τόπου προς την νεότερη, το λαογραφικό μουσείο Πυθαγορείου έρχεται να μεταφέρει τον επισκέπτη στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της Σάμου μέχρι πριν τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το μουσείο βρίσκεται στην καρδιά του Πυθαγόρειου και είναι χωρισμένο σε θεματικές ενότητες αναπαράστασης της σαμιακής καθημερινότητας σε ένα παραδοσιακό, αστικό ή χωρικό νοικοκυριό αλλά περιλαμβάνει και θεματικά τμήματα παρουσίασης των επαγγελμάτων της εποχής.
Οινοποιητικός Συνεταιρισμός Μυτιληνιών
Το κτίριο του παλαιού Οινοποιητικού Συνεταιρισμού Μυτιληνιών, λειτουργεί πλέον ως χώρος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Μυτιληνιών. Βρίσκεται πλησίον της «πλατείας Ηρώων» στον κεντρικό δρόμο του χωριού και λειτουργούσε παλαιότερα ως χώρος γραμματειακής υποστήριξης για επιδοτήσεις και πληρωμές σχετικά με την παραλαβή των σταφυλιών από τους ντόπιους αμπελοκαλλιεργητές.
Αρμακάδες
«Αρμακάδες» στη Σάμο ονομάζονται οι μεγάλοι σωροί από πέτρες, διαστάσεων περίπου μιας παλάμης. Πιθανότατα η λέξη «αρμακάς» (στον ενικό) προέρχεται από το αρχαϊκό «έρμαξ»
Οι αρμακάδες (όπου υπάρχουν) καταλαμβάνουν ως μικρός σωρός την πιο άγονη γωνιά του αμπελώνα. Μετατρέπονται σε βιότοπο ποντικιών, φιδιών και άλλων σαυροειδών.
Αμπελώνες, επαρχιακός δρόμος Μυτιληνιών
Σε όλο το μήκος της διαδρομής από την πρωτεύουσα της Σάμου προς Μυτιληνιούς, ειδικότερα πλησίον του χωριού, μπορεί κανείς να θαυμάσει μικρούς σαμιακούς αμπελώνες σε χαμηλό κύπελο που αποκαλύπτουν τη μακρά οινοπαραγωγική παράδοση του νησιού. Οι αμπελώνες σε αναβαθμίδες («πεζούλες ξερολιθιάς» όπως τις ονομάζουν οι ντόπιοι, εξασφαλίζουν αργή και σταθερή ωρίμανση στο σταφύλι.
