Η ίδρυση της Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (Ε.Ο.Σ.Σ.)

Η ίδρυση της Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (Ε.Ο.Σ.Σ.)

Η ίδρυση της Ε.Ο.Σ.Σ.

SW_ROU~3

Στη Σάμο έως το 1934 η οινοποίηση και το εμπόριο του κρασιού γινόταν από εμπόρους, οι οποίοι αγόραζαν τον μούστο από τους αμπελουργούς και το οινοποιούσαν στα οινοποιεία τους, τις λεγόμενες ταβέρνες, καθορίζοντας και τις τιμές. Επειδή όμως υπήρχε έντονο το φαινόμενο της εκμετάλλευσης των αμπελουργών, ιδρύθηκε η Ένωση Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου (Ε.Ο.Σ.Σ.) με τον Αναγκαστικό νόμο 6085/1934, στην οποία οι αμπελουργοί παρέδιδαν υποχρεωτικά την παραγωγή τους. Στη συνέχεια ο Συνεταιρισμός οινοποιούσε και εμπορευόταν το κρασί των αμπελουργών της Σάμου στο οινοποιείο του για λογαριασμό τους, έναντι κάποιου ποσού.

Gallery

Η ιστορία του Σαμιώτικου κρασιού

Η ιστορία του Σαμιώτικου κρασιού

Η ιστορία του Σαμιώτικου κρασιού

SW_ROU~3
Η ιστορία του Σαμιώτικου κρασιού θεμελιώνεται από την αρχαιότητα. Σύμφωνα με έναν μύθο, ο Αγκαίος, ήρωας της Αργοναυτικής Εκστρατείας που βασίλεψε και στο νησί της Σάμου, μελέτησε και δίδαξε τον τρόπο με τον οποίο καλλιεργούσαν το αμπέλι οι κάτοικοι του νησιού.

Αναφορές όμως για τα σαμιώτικα κρασιά έχουν γίνει και άλλους σημαντικούς ανθρώπους των γραμμάτων και της τέχνης, όπως ο Ιπποκράτης, ο Γαληνός, ο Θεόφραστος. Αξίζει να σημειωθεί πως γίνονται πολλές αναφορές ακόμη και σήμερα, για το πλοίο «Κυρήνεια» όπου μετέφερε κρασιά σε διάφορα λιμάνια.

Gallery

Ο Σαμιακός οίνος και η Καθολική εκκλησία της Σάμου

Ο Σαμιακός οίνος και η Καθολική εκκλησία της Σάμου

Ο Σαμιακός οίνος και η Καθολική εκκλησία της Σάμου

SW_ROU~3

Η Καθολική Κοινότητα της Σάμου, πριν την δημιουργία της «Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου» και την (αναγκαστική τότε) οινοποίηση και εμπορία του προϊόντος μέσω αυτής, είχε το ρόλο τροφοδότη και διακινητή γλυκού κρασιού για τις ανάγκες της Καθολικής Εκκλησίας σε Ιταλία, Αφρική και αλλού.

Είναι ζωντανές ακόμη οι μνήμες των παλιών κατοίκων της Σάμου αλλά και καθολικών ιερέων από τα υπόγεια της «Καθολικής Εκκλησίας» επί της παραλιακής οδού της Σάμου. Ήταν γεμάτα με χτιστές δεξαμενές σαμιακού οίνου αλλά και υπερμεγέθη ξύλινα βαρέλια, το καθένα από τα οποία έφερε «οικόσημα» Καρδιναλίων.

Σύμφωνα με τη μαρτυρία της τελευταίας ηγουμένης του Τάγματος του Αγ. Ιωσήφ στη Σάμο, αδελφής Μικελίνας, στον βομβαρδισμό της πρωτεύουσας κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο από τους Γερμανούς, το κρασί από τα υπόγεια της εκκλησίας έρρεε στο λιμάνι, αλλάζοντας ως και το χρώμα της θάλασσας!

Το σαμιώτικο Μοσχάτο κρασί ως και σήμερα, τροφοδοτεί τις Καθολικές Αποστολές σε διάφορες χώρες, αν και σαφώς σε μικρότερες ποσότητες.

Gallery

Ο Σαμιακός Οίνος και η Οικιακή οικονομία

Ο Σαμιακός Οίνος και η Οικιακή οικονομία

Ο Σαμιακός Οίνος και η Οικιακή οικονομία

SW_ROU~3

Η καλλιέργεια του αμπελιού υπήρξε, για τους κατοίκους της Σάμου, επί πολλούς αιώνες το βασικό στήριγμα της οικιακής οικονομίας. Ακόμη και στις μέρες μας, το παραγωγικό και καρποφόρο κλήμα, αποφέρει πολλά και σημαντικά προϊόντα: Από τα σταφύλια του παράγεται διαδοχικά μούστος, κρασί, ούζο και τσίπουρο (που ονομάζεται στη σαμιακή διάλεκτο «σούμα») καθώς και ξύδι. Τα μοσχάτα σταφύλια είναι επίσης βρώσιμα, ενώ παλαιότερα, τα έκαναν και σταφίδα.

Από το μούστο παρασκευάζονται γλυκίσματα (μουσταλευριά, μουστοκούλουρα, μουστοκύδωνο, πετιμέζι κλπ).

Τα αμπελόφυλλα γεμίζονται με ρύζι και μυρωδικά (στη σαμιακή διάλεκτο ονομάζονται «γιαπράκια») και καταναλώνονται στο οικογενειακό τραπέζι. Οι βρασμένοι βλαστοί, αποτελούν εκλεκτό «μεζέ».

Τα κλαδιά του σαμιακού αμπελιού αποτελούν καύσιμη ύλη, ενώ από αυτά παρασκευάζονταν παλαιότερα και τα «καρβουνάκια», για το θυμίαμα της θείας λειτουργίας.

Τα δε στέμφυλα αποτελούν περιζήτητη ζωοτροφή, αλλά και πρώτη ύλη για την παραγωγή αποσταγμάτων.

Μέχρι και τον προηγούμενο αιώνα, κάθε οικογένεια, από το αμπέλι τρεφόταν αλλά και αξιοποιούσε στο έπακρο κάθε τι, σε μια μορφή «εφαρμοσμένης» οικιακής οικονομίας.

Αποτελούσε κοινή αντίληψη, ακόμη και στην αλληλουχία των γενεών πως το αμπέλι ήταν το πλέον απαραίτητο περιουσιακό στοιχείο για κάθε «νοικοκύρη». Η οικογένεια στηριζόταν στο κρασί που παρήγαγε. Το μούστο συμφωνούσε με κάποιον έμπορο, πριν την ίδρυση του Συνεταιρισμού, και τον πούλαγε. Οι έμποροι ήταν κυρίως μεσίτες εξαγωγέων, που παράλληλα διέθεταν κατάστημα με «εγχώρια και αποικιακά» από όπου ο παραγωγός προμηθευόταν τα βασικά είδη συντήρησης του σπιτικού του διατηρώντας μια πίστωση ετήσια, η οποία αποπληρωνόταν από την παραγωγή. Συχνά, αν οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούσαν ή «έπεφτε αρρώστια» το χρέος μεταφερόταν στην επόμενη χρονιά. Ο έμπορος προσαύξανε το χρέος με τόκους και ο κίνδυνος να «βγει το αμπέλι στο σφυρί» παραμόνευε διαρκώς.

Gallery

Σαμιακός οίνος και Ορθόδοξη εκκλησία

Σαμιακός οίνος και Ορθόδοξη εκκλησία

Σαμιακός οίνος και Ορθόδοξη εκκλησία

SW_ROU~3
Η Σάμος εδώ και αιώνες παράγει ποιοτικό σαμιακό οίνο για τη Θεία Μετάληψη, προμηθεύοντας τις περισσότερες Μητροπόλεις στη χώρα αλλά και εκτός αυτής. Στα αρχεία του Συνεταιρισμού διατηρούνται επιστολές με επαινετικές κριτικές από τους Προκαθήμενους της Ορθόδοξης εκκλησίας.

Εκτός όμως από την παραγωγή κρασιού, η Ορθόδοξη λατρευτική παράδοση και πίστη είναι ζυμωμένες με την ίδια την καλλιέργεια του Μοσχάτου στη Σάμο.

Ο χρόνος έναρξης των καλλιεργητικών εργασιών, ορόσημα για την πορεία της ωρίμανσης, καθώς και οι ιεροτελεστίες μέσα στο αμπέλι είναι σε πολλές περιπτώσεις άμεσα συνδεδεμένες με την θρησκευτική παράδοση και πίστη. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, ακόμη και στις μέρες μας, η ημέρα εορτής του Αγίου Τρύφωνα (1η Φεβρουαρίου) προστάτη των αμπελιών και των αμπελουργών θεωρείται και η εναρκτήρια για το κλάδεμα σε όλη τη Σάμο.

Ο Άγιος Τρύφωνας τιμάται ως προστάτης των αγρών και των αμπελιών, που αποδιώχνει τα βλαπτικά των καλλιεργειών έντομα και ποντίκια. Γι’ αυτό άλλωστε και η εικονογράφησή του τον εικονίζει με ένα αμπελουργικό εργαλείο (κλαδευτήρι ή «τραχά») στο χέρι. Μετά τη θεία λειτουργία διαβάζεται ο σχετικός εξορκισμός του αγίου, δια του οποίου αποτρέπονται τα βλαπτικά έντομα και ζωϋφια.

Στην ταινία «Σάμος: Από χώμα και νερό», που κυκλοφόρησε το Πνευματικό Ίδρυμα Σάμου «Νικόλαος Δημητρίου», έχουν αποτυπωθεί ορισμένες τελετουργικές θρησκευτικές πρακτικές, ιδιαίτερα σχετιζόμενες με τη λαϊκή λατρεία του αγίου Τρύφωνα, του εθιμικού προστάτη των αμπελουργών, στο νησί της Σάμου.

Gallery

Pin It on Pinterest