Manolates-Ampelos-Stavrinides şarap güzergahı
Söz konusu güzergah dağlık bölgesindedir ve yerel halkın “Karvounis” olarak adlandırdığı “Ampelos” Dağı’nın kuzey kesimindeki şarap üreten köylerin içinden geçmektedir. Söz konusu güzergahın toplam uzunluğu 16 kilometredir ve aralardaki duraklar hariç yaklaşık 40 dakika sürmektedir.
Piroteks sokakları ve birçok art mağalarıyla Manolates köyü ziyaretçiler için adeta bir mıknatıstır. Adanın başkentinden 23 km, Karlovassi’den ise 17 km mesafededir.
Samos-Karlovassi Ulusal Yolu’nun Manolates istikameti kavşağında, köye doğru arabasıyla ilerleyen ziyaretçi alp dağlarını anımsatan yoğun bitkileri, yamaçlarda en yüksek noktalara kadar uzanan ağaçların gölgelediği yolu ve köyün çevresindeki üzüm bağlarını hayranlıkla seyreder. “Paliampela” bölgesinde yokuş yukarı dar bir kırsal yoldan geçerek (önden rezervasyon ile) ziyaretçi Vasiliadis bağının içindeki kulübede bulunan restore edilmiş şarap presini ve Kambouris’ ait harika dağ üzüm bağlarını ziyaret edebilir. Söz konusu bölge “Margarites” adı verilen şarapçılık yerleşim yerlerinden biriydi.
Manolates-Ampelos-Stavrinides şarap güzergahı
Manolates köyüne doğru yokuş yukarı çıkarken, köyün girişinden biraz önce, ziyaretçi Manolates kooperatif binasını görebilir. Söz konusu bina yolun sağındaki ilk binadır.
Ziyaretçi, harika restoranların, küçük bir özel folklor sergisinin ve geleneksel kahvehanelerin bulunduğu köyde kısa bir molanın akabinde, Agios Konstantinos’a doğru inerken Manolates üzüm makinesini (inişte solda, tuğlalarla inşa edilmiş), Valeontados bölgesindeki üzüm makinesini görebilir. Agios Konstantinos’dan sonra ziyaretçi kendisini Ampelos köyüne (yerel halk buraya “Nenedes” olarak adlandırmıştır) götürecek olan ikinci bir yokuş yukarı güzergahı takip etmektedir. Burada dağdaki üzüm bağlarını, muhteşem deniz manzarasını, bölgedeki şelaleyi görmek ve küçük Folklor müzesini ziyaret edebilir. Ampelos’dan güzel bir dağ yolu, Eleftheriou ailesinin küçük şarap imalathanesinin faaliyet gösterdiği “Stavrinides” köyüne götürür.
İlgi çekici yerler
Elefteriou Şaraphanesi
Eleftheriou şaraphanesi, Samos adasında Stavrinides adı verilen bir dağ köyünde yer almaktadır. Sahipleri Eleftheriou Petros ve eşi Velani Evangelia tarafından 2017 yılında kuruldu.
Geleneksel bir şarap imalathanesi yaratma fikri, büyükbaba Nikolaos Eleftheriou’dan başlayarak, Eleftheriou ailesinin uzun süredir hayaliydi. Daha sonra bağ yetiştirme sevgisi oğul Stefanos Eleftheriou’ya
Ampelos Folklor Müzesi
Ampelos Folklor Müzesi köye doğru giden yolun solunda bulunmaktadır. Ufak bir Şarap Müzesi olarak da kullanılmaktadır. Zira Samos adasındaki samos şarabının üretimiyle ilgili çeşitli sergiler içerir.
Resmi olarak faaliyete 2015 yılında geçmiştir. Müze olmadan önce ise depo olarak kullanılmıştır. Bazen kültürel etkinliklere de ev sahipliği yapmaktadır. Ziyaretçi, geleneksel Samos ailesine ait nesneleri, kilise nesnelerini, 18. ve 19. yüzyılların geleneksel kostümlerini vb. inceleyebilir. Şarap yapımıyla ilgili olarak müzede eski damacanalar, terazi ve kantar gibi tartı aletleri, üzüm presi denilen ve şıranın çıktığı yere gitmeden önce kesmek için kullanılan kesme makinesi, fıçılar, karıştırıcılar, şarabın derecesini ölçmek için kullanılan termometreler, ve buna benzer şarap üretiminin tüm aşamalarına ait bir çok alet ve nesneler bulunmaktadır.
Ampelos Panoramik Manzara
“Ampelos” köyü Samos bağ köylerinin en eski dağ köylerindendir. Adanın kuzey kesiminde yaklaşık 300 metre yükseklikte bulunmaktadır. Fakat %40 eğimli bir yamaçta yer alan amfiteatr şeklindeki binası, daha yüksekte olduğu hissini yaratmaktadır, bundan dolayı da “Ege’nin balkonu” lakabına sahiptir. Oradaki manzara harika ve panoramiktir ve dağlı ve viraj dolu yolların bir çok bölümünde ziyaretçi karşıdaki büyüleyici Mikrasya sahillerini seyredebilir.
Ampelos (eski adıyla “Nenedes”) geleneksel Samos mutfağını tatmak ve batıda bulunan 8 m. yüksekliği bulunan şelaleyi görmek için uğrayama değer bir yerdir. Şelaleye 1,5 km yürüyüşün ardından yoğun bitki örtüsünün içinde ulaşırsınız. Ampelos Samos şehrinden yaklaşık 24 km, Karlovassi’den ise 14 km uzaklıktadır.
“Valeontades” yerleşim yeri Üzüm makinesi
Adanın bağcılarının şarap üzümlerinin toplandığı ell yordamıyla inşa edilmiş bir teknedir. Oraya yük hayvanlarına hasır sepetleri yükleyerek taşıyorlardı. Büyüklüğü ve yüksekliği, bölgede üretilen üzüm miktarını göstermektedir. “Valeontades” üzüm makinesi kullanılmamasına rağmen hala iyi durumdadır.
Vasiliadis Bağı ve eski haline getirilmiş üzüm presi, “Margarites” yerleşim yeri, Manolates
Kampouris bağı istikametinde girişin solunda Vasiliadis bağının çitlerle çevrili girişi bulunmaktadır. Atalardan kalma olan bu bağ kuru taş teraslardadır, elle işlenir ve %80 oranında özel moshato üzümü %20 oranında da “augoustiati” üzümü yetişmektedir. Bağın içinde ailenin kulübesi bulunmaktadır. Bu kulübe eski haline getirilmiştir. Zemin katta ise geleneksel kelterler (üzüm presleri) ve küçük kelterler bulunmaktadır.
Samos’ta bulunan üzüm presleri genellikle ailenin kendisine aitti ve el yordamıyla üzüm bağları bölgelerinde bölgenin taşları ve çamurla inşa ediliyordu. Hasattan sonra üzümlerin atıldığı “tekne”lerdir. Bunlarda üzümler aile bireyleri ve çalışanlar tarafından çıplak ayakla presleniyordu, böylece şıra “polimni”de (kelterde) toplanıyordu.
Ziyaretçi bu bağda, “kulübe”nin aşağısında aileye ait ufak bir Meryem Ana kilisesi görebilir.
Söz konusu bölge eski yerleşim yeri “Margarites”in bir bölümüydü.
Kampouris Bağı, Manolates “Paliampela” bölgesi
Samos – Karlovassi Ulusal Yolu’ndan ziyaretçi arabayla yokuş yukarı doğru ilerleyerek Manolates istikametine doğru gider. Yol, uzun ağaçlarla gölgelenmiş; ve akan sularla dolu yer adeta cennet gibidir. “Paliampela” bölgesinde, ziyaretçi dar bir yokuş yukarı toprak yol ile yaklaşık 220 metre yükseklikte Kampouris’e ait muhteşem üzüm bağlarını ziyaret edebilir. Atalardan kalma olan bu bağ, elle yetiştirilir ve özel moshato üzümü verir. Bununla birlikte az sayıda “Augoustiati” asma çeşidi de bulunmaktadır. Bölgenin dağlık rölyefinin görüntüsü, yukarıdan yamaçlara ve vadilere aşağıya denize kadar uzanmaktadır. Bağda, ailenin restore edilmiş iki katlı kır evi olan bir “kulübe” bulunmaktadır.
Manolates Üzüm makinesi
Ziyaretçi Manolates bağ köyünden Agios Konstantinos’a doğru yokuş aşağı inerken, yolun solunda bulunan üzüm makinesini görebilir.
Yükseltilmiş tabanı tuğladan inşa edilmiştir fakat artık hiçbir işlevi ve faaliyeti bulunmamaktadır.
Manolates Kooperatifi
Manolates köyüne doğru yokuş yukarı çıkarken, köyün girişinden biraz önce, ziyaretçi Manolates kooperatif binasını görebilir. Söz konusu bina yolun sağındaki ilk binadır.
Bina, bağcıların ihtiyaçları için faaliyet gösteriyordu fakat 2016 yılında zorunluğun kalkmasıyla birlikte artık faaliyet göstermesi için bir nedeni olmadığından faaliyeti durdurulmuştur. Günümüzde özel bir kişiye tahsis edilmiştir.